W debacie o zasadach głosowania często mówi się o większości zwykłej, czyli 50% + 1 głos. To najprostsza metoda podejmowania decyzji, lecz nie zawsze najsprawiedliwsza. Alternatywą jest model superwiększości, oparty na progu 67% (2/3 głosów). Taki próg sprawia, że decyzje zyskują szersze poparcie, a mniejszość nie jest całkowicie pomijana.
67% w Demokracji Pryncypialnej
W koncepcji Demokracji Pryncypialnej także przyjmuje się zasadę, że do uzyskania legitymacji społecznej potrzebne jest 67% poparcia. Dzięki temu decyzje mają charakter konsensualny, a nie tylko opierają się na minimalnej przewadze jednej strony nad drugą. Model ten stawia wartości i zasady ponad czystą arytmetykę polityczną.
Historyczne przykłady stosowania progu 67%
Superwiększość 2/3 głosów nie jest nowym rozwiązaniem. Od wieków stosuje się ją w najważniejszych procedurach na świecie:
- Organizacja Narodów Zjednoczonych – Zgromadzenie Ogólne podejmuje najistotniejsze decyzje, takie jak przyjęcie nowych członków czy kwestie budżetowe, większością 2/3 głosów (art. 18 Karty ONZ).
- Stany Zjednoczone – Konstytucja USA wymaga 2/3 głosów Senatu do skazania w procesie impeachmentu, ratyfikacji traktatów czy propozycji zmian konstytucyjnych. Próg ten chroni przed pochopnymi i partyjnymi decyzjami.
- Kościół katolicki – wybór papieża przez kardynałów odbywa się większością 2/3 głosów, co zapewnia, że wybrany papież ma szerokie poparcie w kolegium.
- Niemcy – zmiany Ustawy Zasadniczej (Grundgesetz) wymagają większości 2/3 w Bundestagu i Bundesracie.
- Włochy i Hiszpania – wybór prezydenta czy kluczowe decyzje konstytucyjne także często wymagają poparcia 2/3.
- Korporacje – w praktyce biznesowej decyzje o fuzjach, przejęciach czy zmianach statutów również podejmuje się zwykle większością 67% lub większą, aby chronić interesy udziałowców mniejszościowych.
Dlaczego 67% jest sprawiedliwsze niż 50% + 1?
- Szerszy konsensus: decyzja przyjęta przez 2/3 głosujących oznacza, że nie jest dziełem przypadkowej przewagi. Wymusza dialog i budowanie porozumienia.
- Stabilność systemu: zmiany wprowadzane większością 67% są trwalsze, bo trudniej je obalić przy zmianie układu politycznego.
- Ochrona mniejszości: w modelu 50% + 1 mniejszość może liczyć nawet 49% i pozostaje praktycznie bez wpływu. Przy progu 67% kompromis staje się koniecznością.
- Większa legitymizacja: w oczach obywateli lub akcjonariuszy decyzja poparta przez 2/3 jest bardziej wiarygodna i sprawiedliwa.
W historii prawa, polityki i organizacji społecznych próg 67% (2/3 głosów) wielokrotnie okazał się najlepszym zabezpieczeniem przed dominacją chwilowej większości. Daje on większą stabilność, wymaga współpracy i prowadzi do decyzji o szerokiej legitymacji. Demokracja Pryncypialna, opierając się na tym modelu, nawiązuje do najlepszych tradycji i pokazuje, że prawdziwa sprawiedliwość wymaga czegoś więcej niż zwykłej arytmetycznej przewagi