Od ponad dwóch dekad, coraz więcej mówi się o narzędziach cyfrowych, które wspierają partycypację obywatelską. Platformy do e-votingu np. ElectionBuddy, działają na świecie od 2008 roku. Platformy partycypacyjne takie jak m.in. Consul czy Decidim, znane od 2015 roku, są wdrażane w Polsce i na świecie. Pozwalają mieszkańcom zgłaszać pomysły. Ludzie mogą głosować w konsultacjach i brać udział w ustalaniu budżetów obywatelskich. To krok milowy w stronę aktywizowania obywatela do działań prospołecznych. Suweren uczy się współdecydowania w sprawach lokalnych.
Jednak prawdziwą zmianę ustrojową może zapewnić dopiero Demokracja Pryncypialna wraz z Cyfrową Aplikacją Demokratyczną, która daje obywatelowi realną władzę.
Decidim – lokalna partycypacja obywatelska
Decidim to platforma open-source, wykorzystywana w wielu miastach na świecie. Umożliwia mieszkańcom:
- zgłaszanie projektów lokalnych,
- udział w konsultacjach społecznych,
- głosowanie w budżetach obywatelskich.
To narzędzie świetnie sprawdza się na poziomie dzielnicy czy miasta. Daje obywatelom poczucie współuczestnictwa w decyzjach lokalnych i uczy postawy proaktywnej. Jednak realizacja zgłoszonych inicjatyw zależy od woli urzędników i polityków, co oznacza, że efekty bywają ograniczone. To może zniechęcić niektórych bardzo aktywnych społeczników i w konsekwencji innych mieszkańców. Mogą znów mieć poczucie, że tak naprawdę niewiele mogą zrobić. Natomiast warto w oparciu o Decidim współpracować z samorządami na poziomie lokalnym. Tylko wtedy urzędnicy mogą prawdziwie poznać obywateli a obywatele poznają urzędników. Może zawiązać się fantastyczna kooperatywa dla wspólnych celów na poziomie lokalnym.
Demokracja Pryncypialna – nowy model ustrojowy
W przeciwieństwie do lokalnych narzędzi takich jak Decidim, Demokracja Pryncypialna to projekt systemowy, który obejmuje cały kraj. To prawdziwy krok milowy, który całkowicie zmienia jakość funkcjonowania obywatela we własnym kraju. Demokracja Pryncypialna zakłada wprowadzenie obywatela jako czwartego filaru władzy obok ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
Najważniejsze mechanizmy to:
- Cyfrowy podpis – każdy obywatel może brać udział w konsultacjach pryncypialnych od pierwszego czytania ustawy.
- Referenda i recall – możliwość odwołania posła lub senatora w trakcie kadencji.
- Pełna przejrzystość – jawność procesów legislacyjnych i walka z korupcją.
- Ordynacja wymierna – osłabienie monopolu partii politycznych i wzmocnienie obywatela.
To nie tylko idea, ale kompleksowy system, który realnie zmienia relację państwo–obywatel.
Cyfrowa Aplikacja Demokratyczna – narzędzie realnej zmiany
Cyfrowa Aplikacja Demokratyczna to serce projektu Demokracji Pryncypialnej. Działa nie jako jednorazowe narzędzie konsultacyjne, lecz jako stała platforma, w której każdy obywatel ma swoje miejsce i swoją moc decyzyjną.
Dzięki niej obywatel może:
- uczestniczyć w procesie legislacyjnym w czasie rzeczywistym,
- głosować nad pryncypiami ustaw,
- brać udział w referendach krajowych,
- kontrolować polityków poprzez funkcję recall,
- mieć pełen wgląd w proces podejmowania decyzji politycznych.
To przewaga nad lokalnymi rozwiązaniami typu Decidim, które – choć cenne – pozostają ograniczone do konsultacji i projektów lokalnych.
Lokalność vs. ogólnokrajowa skala
Różnica między Decidim a Demokracją Pryncypialną z Cyfrową Aplikacją Demokratyczną jest fundamentalna:
- Decidim – doskonale działa w sprawach lokalnych, takich jak nowe przejście dla pieszych, park czy remont szkoły.
- Demokracja Pryncypialna – obejmuje cały kraj i pozwala obywatelom współdecydować o najważniejszych regulacjach prawnych dotyczących zdrowia, edukacji, podatków czy polityki zagranicznej.
Tylko rozwiązanie ogólnokrajowe zapewnia, że obywatel ma wpływ nie tylko na swoje najbliższe otoczenie, ale także na strategiczne decyzje państwa.
Wnioski – przewaga Demokracji Pryncypialnej z jej narzędziem Cyfrową Aplikacją Demokratyczną
Podsumowując:
- Decidim i podobne platformy są bardzo ważne, ponieważ uczą obywateli zachowań partycypacyjnych i aktywizują lokalnie.
- Demokracja Pryncypialna z Cyfrową Aplikacją Demokratyczną idzie o krok dalej – zapewnia obywatelowi realną władzę, wgląd w cały proces legislacyjny i możliwość kontrolowania polityków w czasie rzeczywistym.
Dlatego właśnie Demokracja Pryncypialna ma przewagę nad innymi narzędziami partycypacyjnymi. To nie tylko platforma do zgłaszania pomysłów – to nowy model ustrojowy, w którym obywatel staje się pełnoprawnym współtwórcą prawa i czynnym uczestnikiem życia państwa.